Lễ hội ra quân đánh bắt hải sản đầu năm ở Sa Huỳnh

Trình thức lễ hội cầu ngư Sa Huỳnh vào ngày mùng 3 Tết Nguyên đán hàng năm bao gồm các lễ thức: Tế cáo thần linh khai lạch, lễ ra nghề và các trò diễn dân gian.

Từ sáng mùng 3 Tết Nguyên đán tất cả các thuyền trong các vạn, đặc biệt là vạn Thạch Bỉ, tập trung tại cửa biển, chong đèn kết hoa rực rỡ, bày soạn lễ vật lên thuyền và chuẩn bị các loại ngư lưới cụ. Sau khi đại diện chính quyền, hội nghề cá khai mạc và tổng kết nghề đánh bắt hải sản một năm cũng như kế hoạch thực hiện trong năm mới, ông chủ vạn gióng tiếng trống bảo hiệu lễ ra nghề bắt đầu. Chiếc thuyền đầu tiên ra khơi là chiếc thuyền được ban vạn bầu chọn (không gặp bất trắc gì trong năm cũ, gia đình hòa thuận, chủ thuyền có uy tín...) và sau đó là hàng trăm chiếc thuyền nối tiếp ra khơi. Ra đến cách bờ chừng vài hải lý, các thuyền lại thực hiện nghi thức tế cáo thần linh và đánh mẻ lưới làm phép đầu tiên. Sau khi vớt mẻ lưới lên các thuyền quay lại vào bờ thì các trò diễn như đua thuyền, thi lắc thúng, thi đánh bóng chuyền mới bắt đầu diễn ra. Có năm trong dịp làm lễ cầu ngư, người Sa Huỳnh còn tổ chức hát bội vài ba ngày.

Những làng xã thường tổ chức lễ cầu ngư hàng năm và có quy mô lớn là Sa Huỳnh, An Chuẩn, Cổ Lũy, nhưng tiêu biểu nhất là Sa Huỳnh. Có nơi không tổ chức lễ cầu ngư riêng mà người ta xem lễ tế cá Ông như dịp đầu năm là lễ cầu ngư.